مردی که خود را به نمایش نگذاشت
آیین یادبود زندهیاد نصرالله ناصحپور با حضور جمعی از هنرمندان بعد از ظهر یکشنبه ۲۵ تیرماه در سالن استاد شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار شد. اجرای این برنامه برعهده غزل نهانی بود.
به گزارش خانه موسیقی ایران در آیین یادبود زنده یاد “نصرالله ناصح پور” هنرمندانی چون علی اکبر شکارچی، داریوش پیرنیاکان، حمیدرضا نوربخش، صدیق تعریف، میلاد کیایی، شهلا میلانی، نصرین ناصحی، حمیدرضا اردلان، زیدالله طلوعی و.. هنرمندان دیگری حضور داشتند.
در ابتدای برنامه داریوش پیرنیاکان، نوازنده تار و سه تار درباره زندهیاد ناصحپور گفت: آشنایی من با آقای ناصحپور به ۴۷، ۴۸ سال پیش مربوط میشود. من ۱۳، ۱۴ سال از او کوچکتر بودم اما او اینقدر نازنین و دوستداشتنی بود و صمیمانه برخورد میکرد که اصلا حس نمیکردم از من بزرگتر است. چه زمانهایی که با او گذراندم و چه چیزهایی که در موسیقی و اخلاق از او یاد گرفتهام. او بسیار آدم با اخلاقی بود.
او افزود: اینکه ما آثار کمتری از آقای ناصحپور میشنویم، به این دلیل است که او هیچوقت به دنبال این نبود که حتما کاری از او ضبط شود و حتما کاری را انجام دهد. او فقط دوست داشت که تلاش کند و زحمت بکشد. در زمانی که کانون چاووش وجود داشت، ما به اتفاق آقای علی اکبر شکارچی استاد بزرگ کمانچه که امروز در اینجا حضور دارد و چند نفر دیگر کانون چنگ را پایهریزی کردیم. آقای ناصحپور اینقدر دوستداشتنی بود که هم کارهای چاووش را انجام میداد و هم در چنگ حضور داشت. او در همه حال برای موسیقی زحمت میکشید.
این هنرمند در ادامه عنوان کرد: ناصحپور تقوای خاصی در ارائه موسیقی و اینکه کجا باشد و کجا نباشد داشت. واژه تقوا بیش از اینکه دینی باشد، اجتماعی است. او اینقدر برای موسیقی و کارش ارزش قائل بود که هرجایی آن را عرضه نمیکرد. به همین دلیل کارهای کمی که البته بسیار ارزشمند به شمار میآید، از او موجود است. تربیت شاگردان و حفظ ردیف روایت آقای دوامی از جمله اقدامات ارزشمند آقای ناصحپور است. او گنجینه تصانیفی بود که از آقای دوامی آموخته بود. به خاطر دارم وقتی با آقای شجریان صحبت میکردم، میگفت من ۱۵۰ تصنیف از آقای دوامی یاد گرفتهام اما ناصحپور بیشتر از من بلد است.
پیرنیاکان در بخش پایانی صحبتهایش گفت: ای کاش این تصنیفها توسط دوستانی که در چاووش و چنگ بودند، ثبت و ضبط میشد. همه ما در این مورد غفلت کردهایم. امیدوارم شاگردان و دوستان ناصحپور آثاری از او را جمعآوری و برای اینکه در گنجینه بایگانی موسیقی ما باشد آن را در دسترس عموم قرار دهند. از همه بیشتر از همه، از فرزندان آن مرحوم خواهش میکنم این کار را انجام دهند. هنرمندانی مانند ناصحپور هیچوقت از دنیا نمیروند، این جسم است که از بین ما میرود، یاد، خاطره و آثار او و هنرمندان دیگری که پیش از او رفتند همیشه با ماست.
علیاکبر شکارچی، نوازنده کمانچه و مدرس موسیقی در ادامه این مراسم گفت: یاد نصرالله ناصحپور عزیز گرامی باد. چیزی حدود ۴۰ سال پیش با ناصحپور آشنا شدم او بسیار پرشور، پر از هیجان، مهر و دوستی بود. کار تخصصیاش حسابداری بود و من در کنار او در کانون چاووش و چنگ افتخار حضور داشتم. نصرالله ناصحپور علاوه بر اینکه کارهای موسیقی این دو کانون را انجام میداد، به کار آموزش موسیقی نیز مشغول بود. او اصلا اهل این نبود که خودش را به نمایش بگذارد. وقتی میخواند با تمام وجودش میخواند. به قدری پرامید و پرشوق بود که مرگش را نمیتوان باور کرد.
او ادامه داد: آقای ناصحپور عاشق و شیفته موسیقی بود و وقتی دهن باز میکرد و گوشهای را میخواند، هر کسی را حیرتزده میکرد که این بیان و احساس او از کجا میآید؟ تنها جواب عشق او به موسیقی است. صدایش ویژگی خاص و منحصر به فردی داشت. در واقع وقتی با موسیقی آمیخته باشید، موسیقی شما را آلایش داده و روی شما تاثیر میگذارد و استاد ناصحپور از جمله همین افراد بود.
این هنرمند در بخش پایانی صحبتهایش گفت: شخصا به موسیقی این سرزمین بسیار امیدوارم. زیرا به قدری شاهد حضور جوانهایی هستم که برای یادگیری موسیقی میآیند که حد ندارد. در حالی که در زمان ما افراد خیلی کمی به موسیقی میپرداختند. اتفاقی در این مملکت رخ داده که بسیار مبارک است. به همین دلیل منابعی مانند آقای ناصحپور به هیچ وجه نباید از دست بروند، آثار ایشان گنجینهای است که باید جمعآوری شده و مورد مطالعه قرار گیرد.
زیدالله طلوعی، نوازنده تار و سه تار در ادامه این مراسم گفت: آقای ناصحپور کارمند بانک بود اما دلش با موسیقی بود و همواره به آن فکر میکرد. ابتدا در هنرستان موسیقی نزد آقای کریمی ردیف ابتدایی استاد عبدالله خان دوامی را فرا گرفت ولی در همان بانک با آقای دوامی آشنا شد. در واقع وقتی عبدالله دوامی برای گرفتن حقوق بازنشتگی خود به بانک میرود، ناصحپور با او آشنا میشود و آقای دوامی به دلیل خدماتی که نصرالله ناصحپور برای او انجام میدهد، شاگردی او را قبول میکند. به این ترتیب ناصحپور تا آخر عمر عبدالله دوامی مرید او بود.
او با بیان اینکه صدای ناصحپور صدای شاخص و مشخصی مانند ایرج، گلپایگانی، بنان و… بود، عنوان کرد: ۴، ۵ کنسرت با آقای ناصحپور برگزار کردم و باید بگویم او صدای ویژهای داشت. در واقع آنچه که ناصحپور از آقای دوامی گرفت، چیزی بود که با آن خود و شیوهاش را ارائه میداد.
این هنرمند در بخش پایانی صحبتهایش بیان کرد: نشست و برخواست نصرالله ناصحپور با عبدالله دوامی سبب شده بود که او به خصیصهای مشابه با استاد خود دست پیدا کند. به طوری که وقتی ردیفها را بداهه میخواند، حالتی داشت که ما را یاد استاد دوامی میانداخت. بسیار انسان شریفی بود. شخصا فوت او را به همه دوستداران آقای ناصحپور و خانوادهاش تسلیت میگویم.
صدیق تعریف، خواننده نیز در ادامه این برنامه گفت: سال ۵۴ در رشته تئاتر دانشگاه هنرهای زیبا قبول شدم و خوشحالی مضاعفی داشتم، زیرا در حال رسیدن به آرزویم که رفتن سر کلاس اساتید آواز بود نزدیک میشدم. به تهران آمدم و در همان هفته اول سال ۵۴ توسط دوست عزیزم جلیل عندلیبی به مرکز حفظ و اشائه موسیقی رفتیم و خدمت استاد محمود کریمی رسیدم. باتوجه به اشتیاقی که برای آشنایی با ردیفهای موسیقی داشتم، از همان هفته اول کار خود را شروع کردم و نزدیک دو سال، دو سال و نیم خدمت استاد کریمی بودم.
او ادامه داد: چند ماه بعد از شروع کار با استاد کریمی به طور موازی خدمت استاد رضوی سربستانی نیز رفته بودم و دو سال نیز خدمت ایشان بودم. بعد از آن انقلاب شد و مدتی بعد متوجه شدم که کانون چاووش تشکیل شده است. آن زمان نصرالله ناصحپور، محمدرضا شجریان و شهرام ناظری در آنجا درس میدادند و من به پیشنهاد محمدرضا لطفی خدمت نصرالله ناصحپور به تدریس مشغول شدم و از سال ۵۹ تا ۶۴ که در کانون چاووش را بستند، خدمت ایشان بودم و ردیفهای استاد دوامی را فرا میگرفتم.
این هنرمند در پایان بیان کرد: آقای ناصحپور از خصوصیات اخلاقی ویژهای برخوردار بود. بسیار با اخلاق، مهربان، کوشا و پرانرژی بودند. به جامعه موسیقی و خانواده محترم ایشان تسلیت قلبی میگویم.
پیمان ناصحپور فرزند زندهیاد نصرالله ناصحپور در بخش پایانی این برنامه گفت: ۹۹ درصد کسانی که در این مراسم حضور دارند از بزرگان هستند و صحبت کردن در بین آنها کار دشواری است. از همه عزیزانی که در این جلسه حضور پیدا کردند، تشکر میکنم.
اجرای موسیقی به خوانندگی محمد ملا آقایی و احمد بیرانوند با نوازندگی حسین لک و محمدیاراحمدی و اجرای سپهر عازمی در مقام خواننده با همراهی سروش یغمایی از دیگر بخش های این مراسم بود.